پیشنهاد فیلم: مستند خانه (تصویری از تعامل بشر با طبیعت)
- این نوشته در تاریخ ۲۲ اردیبهشت، ۱۴۰۰ به‌روز شده است.
پیش‌تر تعجب می‌کردم چرا بسیاری از فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی که در مورد زمان آینده ساخته می‌شوند، وضعیت ناخوشایندی از زندگی را به تصویر می‌کشند. اما در چند سال اخیر کم‌کم نگاه و دیدگاه خودم هم هماهنگ با تصویرگران آن فیلم‌ها شد. به این نتیجه رسیدم که رویۀ کنونی تعامل (تخریب) انسان با طبیعت، طولی نخواهد کشید که گریبان گیر و یا حتی شاید باعث انقراضش شود. چند سال پیش فیلمی ساخته‌شده که این ایده را با تصویر تلفیق کرده و بر اساس آمار، هشدارهایی از آینده نه‌چندان دور می‌دهد. فیلم مستند خانه تلاشی است از نمایش زیبایی طبیعت و ناهماهنگی انسان باآنکه در انتها پیشنهادی برای تغییر می‌دهد.
مرتبط: فیلم واگرا (هزینۀ متفاوت بودن)
خانه فیلم مستندی است که در سال ۲۰۰۹ ساخته‌شده است. بخش اعظم تصویرها در فیلم که از جذابیت ویژه‌ای برخوردار هستند، تصاویر هوایی از زمین است که در نوع خود بی‌نظیر است. برای ساخت آن بیش از ۴۸۰ ساعت تصویر در ۱۸ ماه تهیه‌شده که همگی توسط دوربین‌های مخصوص و از هلی‌کوپتر گرفته‌شده است.
خلاصۀ فیلم
زمین بیش از ۴ میلیارد سال قدمت دارد که ۳/۸ میلیارد سال پیش، حیات روی آن آغازشده است. ابتدا با موجودات تک‌سلولی مانند باکتری‌ها و سپس با تکامل آنها در میلیون‌ها سال بعد، گونه‌های مختلف حیوانات کم‌کم پدیدار شدند. دراین‌بین انسان به‌عنوان یکی از آخرین موجودات این کره، تکامل‌یافته و از حدود ۲۰۰٫۰۰۰ سال پیش حیات خود را آغاز کرده است. از حدود ۱۰٫۰۰۰ سال پیش نظریات مختلفی در این زمینه وجود دارد) تمدن‌های مختلف بشر شکل‌گرفته که هرکدام از این تمدن‌ها در این سال‌ها تأثیر مستقیمی بر حیات زمین گذاشته‌اند.
تعادل وزندگی اکوسیستم‌های گوناگون که شکل‌گیری آنها میلیاردها سال به طول انجامیده و با حساسیت ویژه‌ای برای پایداری در محیط خود رشد کرده‌اند، اینک توسط انسان به‌هم‌ریخته و در حال تخریب و یا حتی انقراض است.
این فیلم گوشه‌ای ازآنچه در حال رخ دادن است را برایمان به تصویر می‌کشد و به ما اختیار انتخاب می‌دهد. انتخاب برای سبک و نوع زندگی و تعامل مان بازندگی و مادر طبیعت.
انتخاب می‌دهد که خود را به‌عنوان اشرف مخلوقات جدای از طبیعت نبینیم و تمامی منابع را فقط برای نفع شخصی استفاده نکنیم و به فکر دیگر ساکنان آن (حیوانات، جانوران و گونه‌های زیستی) که قدمت حیاتی بسیار بیشتر از ما دارند، باشیم.
در بخش ابتدایی فیلم، گذشته و تاریخ شکل‌گیری زمین پیش از ورود انسان توضیح و نمایش داده می‌شود. اینکه چطور چرخۀ طبیعی زندگی برای همۀ گونه‌ها طوری تنظیم‌شده که هیچ‌گونه‌ای اضافه یا بدون استفاده نبوده و هرکدام حیات گونۀ دیگری را تأمین می‌کردند. رودها، جنگل‌ها، اقیانوس‌ها که همگی برای تأمین اکسیژن مصرفی زمین درحرکت بودند.
قسمت دوم فیلم به انسان اختصاص داده‌شده و تأثیرش را روی کرۀ زمین به تصویر می‌کشد. اینکه چطور در زمان اندکی زمین، دریا و کوه و هرآن چه که در دسترسش بوده را به‌نوعی که امکان برداشت و استفاده داشته، تخریب کرده است.
مصرف‌گرایی
منابع زمین زمانی در اختیار ما قرارگرفته که برای آماده شدندش بیش از ۴ میلیارد سال طول کشیده است. اما هوش، اهلی کردن حیوانات و توانایی زندگی اجتماعی (بیش از سایر حیوانات) این امکان را فراهم ساخته تا انسان بر این میراث قدیمی حکمرانی و تمامیت طلبی کند.
ما در حال برهم زدن چرخۀ حیاتی هستیم که به ما امانت‌داده شده است.
- گوینده
اکنون برای نفع شخصی و سود مقطعی، اغلب ما فقط به فکر کسب درآمد و گذران زندگی هستیم و اصلاً به وسعت و ابعاد تأثیر یا به زبان دیگر تخریب کوتاه و بلندمدت خود بر روی زمین نیستیم.
جنگل‌زدایی، استفادۀ بیش‌ازحد از سوخت‌های فسیلی، مصرف‌گرایی بیش‌ازحد، کنترل کردن آب و جریان آن همگی بخشی از تخریب وسیع انسان است که از علل گرمای زمین است.
همچنین لازم است بدانید:
- ۲۰ درصد جمعیت دنیا، ۸۰ درصد از منابع زمین را استفاده می‌کنند؛
- درمجموع هزینۀ مصرفی برای خرید سلاح‌های نظامی ۱۲ برابر بیشتر از هزینۀ کمک برای آبادانی کشورهاست؛
- ۵۰۰۰ نفر در روز براثر آب آلوده می‌میرند و حدود ۱ میلیارد نفر دسترسی به آب آشامیدنی سالم ندارند؛
- سالانه ۱۳ میلیون هکتار جنگل از بین می‌رود؛
- از هر ۴ گونه پستاندار یکی، از هر ۸ گونه پرنده یکی و از هر ۳ گونه دوزیست یکی درخطر انقراض‌اند؛
- مرگ گونه‌های جانوری ۱۰۰۰ برابر سرعت طبیعی‌شان است؛
- میانگین دمای هوا در ۱۵ سال اخیر، رکورد گرم‌ترین هوای ثبت‌شده را شکسته؛
- پوشش یخ در قطب از ۴۰ سال پیش، ۴۰ درصد نازک‌تر شده است؛
- تا سال ۲۰۵۰ امکان پناهندگی ۲۰۰ میلیون نفر به علت شرایط آب و هوایی وجود دارد.
زمان انتخاب برای آیندۀ نزدیک
اما هم‌اکنون زمان انتخاب است. انتخاب برای تغییر مسیری که به‌سرعت در حال طی کردنش هستیم.
هزینۀ کارهای ما زیاد است. دیگران حتی بدون اینکه مستقیم در آن تأثیر داشته باشند، هزینۀ آن را می‌پردازند. من اردوگاه‌هایی از مهاجرین دیده‌ام که به بزرگی یک شهر در کویر مستقرشده‌اند. چه تعداد مرد، زن و کودک تا فردا بی‌خانمان خواهند شد؟ آیا باید همیشه برای شکست زنجیرۀ تنهایی انسان، دیوار بسازیم و برای محافظت از شادی برخی در مقابل رنج دیگری آنها را جدا کنیم؟
– گوینده
اکنون زمان انتخاب برای تغییر است. تغییر سبک و روش زندگی شخصی و اجتماعی از آن دسته‌اند. روش‌های پاک برای استفاده از انرژی، تعامل و هم‌دلی با یکدیگر و درنهایت نزدیک شدن به طبیعت از مسائل حیاتی برای تغییر است.
در انتهای فیلم از روش‌هایی مثال می‌زند که کشورهای مختلف برای هماهنگی با طبیعت از آن بهره می‌برند و خود را برای تغییر آماده ساخته‌اند.
برای بدبینی دیر است. دولت‌ها برای محافظت از ۲ درصد آب جهانی اقدام کرده‌اند. خیلی نیست، ولی دو برابر بیشتر از ۱۰ سال پیش است. اولین پارک‌های ملی تنها از یک قرن پیش ایجادشده است که فضایی بیش از ۱۳ درصد از قاره‌ها را پوشش می‌دهد. آنها فضاهایی در جهت نگهداری گونه‌های جانوری، خاک و مناظر طبیعی هستند. این‌گونه توازن مابین انسان و طبیعت می‌تواند به یک قانون تبدیل شود، نه اینکه فقط مختص مناطقی خاص باشد.
– گوینده
برای بدبینی دیر است. می‌توان تغییر کرد و تغییر داد. فقط نیاز به هم یاری و هم‌دلی است و اینکه شهروندان مسئول‌تری باشیم.
مرتبط: چرا بیش از هر چیز به شهروند مسئول نیاز داریم؟
کپی‌رایت و دانلود
از نکات جالب دیگر این فیلم نمایش و اکران عمومی آن است. مستند خانه به‌صورت هماهنگ در یوتوب، سینما و فرمت‌های مختلف دیگر نمایش داده شد. طبق گفتۀ سازندۀ آن، این فیلم هیچ‌گونه مالکیت معنوی (کپی‌رایت) ندارد و دانلود و تماشای آن برای همه رایگان است.
می‌توانید نسخۀ باکیفیت بالای آن را مستقیم یا با تورنت به‌صورت رایگان از سایت آرشیو دانلود کنید.
موسیقی این فیلم هم بر جذابیتش افزوده و آن را دیدنی‌تر کرده است. سازندۀ آن آرماند آمار فرانسوی است و علاوه بر نوازندگان مختلف این آلبوم، پاشا هنجنی نِی نواخته، سینا جهان‌آبادی کمانچه نوازی کرده و اشکان کمانگری، شعر اقبال لاهوری را خوانده است.
می‌شود پردۀ چشمم پر کاهی گاهی
دیده‌ام هر دو جهان را به نگاهی گاهی
به جهان دردمندان تو بگو چه‌کار داری
تب‌وتاب ما شناسی دل بی‌قرار داری
موسیقی فیلم: Armand Amar – Home
